به گزارش راهبرد معاصر؛ در بیانیه کشورهای اروپایی که توسط وبسایت دولت انگلیس منتشر شده، ادعا شده است: "اشاعه سلاحهای کشتار جمعی و سیستم پرتاب آنها تهدیدی جدی علیه امنیت بینالمللی است. از این رو برنامه موشکی ایران همچنان یکی از چالشهای اصلی برای تلاشها در راستای عدم اشاعه بینالمللی محسوب میشود. ایران امروز بزرگترین موجودی موشکهای بالیستیک در خاورمیانه را دراختیار دارد و برنامه موشکهای بالیستیک این کشور تهدیدی علیه کشورهای منطقه و ورای آن است. همچنین ارائه فناوری پهپادی و موشکی از سوی ایران به شرکا و گروههای نیابتی ثبات بینالمللی را به خطر میاندازد و باعث تشدید تنشها در منطقه میشود. "
این کشورها در ادامه این بیانیه مدعی شدهاند: "با فرض اینکه ایران گامهای لازم برای احیای اعتماد در ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود را برمیدارد، قرار بود تا در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ محدودیتهای تعیین شده توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ جهت محدود کردن برنامه موشکهای بالیستیک ایران منقضی شوند که چنین اتفاقی رخ نداده است؛ بنا به همین خاطر ضروری است که تمامی کشورها با تداوم همکاریهای ضداشاعهشان، گامهایی در راستای مقابله با فعالیتهای مرتبط با موشکهای بالیستیک بیثبات کننده ایران بردارند. "
در این بیانیه ذکر شده است: "ما کشورهای حامی ابتکار امنیت اشاعه با تداوم مقابله با فعالیتهای بیثباتکننده موشکی و پهپادی ایران، به تعهد قرار داده شده در بیانیه این ابتکار در رابطه با اصول ممانعت عمل میکنیم. ما مطابق با اصول ابتکار امنیت اشاعه بر تعهد خود مبنی بر اتخاذ تمامی تدابیر لازم برای جلوگیری از تامین، فروش و انتقال اقلام، لوازم، تجهیزات و کالاهای مرتبط با موشکهای بالیستیک ایران تاکید میکنیم. این تعهدها شامل اتخاذ تدابیر موثر برای جلوگیری از انتقال لوازم مرتبط با موشکهای بالیستیک ازجمله لوازم مرتبط با پهپاد به و از ایران، تصویب روندهای کارآمد برای تبادل سریع اطلاعات مرتبط با فعالیتهای اشاعه ایران، بررسی و همکاری در راستای تقویت وظایف قانونی داخلی خود برای رسیدگی به مسائل مرتبط با پهپادها و موشکهای ایران و انجام اقدامات ویژه در حمایت از تلاشهای برای مقابله با برنامه پهپادی و موشکی ایران میشود. "
در انتهای بیانیه آمده است: "ما بار دیگر بر تعهد خود مبنی بر اطمینان حاصل کردن از برقراری روندهای بومی برای پیشبرد این تلاشها تاکید میکنیم. ما از تمامی کشورها میخواهیم تا از داشتن توانایی و وظیفه قانونی داخلی برای مواجه با برنامه موشکی ایران اطمینان حاصل و با عزم ما برای رسیدگی به فعالیتهای مرتبط به موشکهای بیثباتکننده ایران همراهی کنند. "
این بیانیه به امضای کشورهای آنتیگوآ و باربودا، استرالیا، اتریش، بحرین، بلژیک، بلیز، بلغارستان، کانادا، کلمبیا، کرواسی، قبرس، چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایرلند، اسرائیل، ایتالیا، ژاپن، لتونی، لیتویا، لوکزامبورگ، مونتهنگرو، مراکش، هلند، نیوزیلند، نروژ، پالائو، پاناما، لهستان، پرتغال، کره جنوبی، رومانی، اسلواکی، اسلوونی، سن مارینو، اسپانیا، سوئد، اوکراین، انگلیس و آمریکا رسیده است.
در واکنش به تصمیم شورای اتحادیه اروپا برای عدم اجرای تعهدات این اتحادیه در موعد سال هشتم اجرای برجام مصادف با ۲۶ مهر ۱۴۰۲ (برابر با ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳)، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با ارسال دو نامه خطاب به «جوزپ بورل» بهعنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام، مبانی غیرقانونی بودن قصد سه کشور اروپایی و متعاقباً تصمیم اتحادیه اروپا برای عدم انجام تعهدات سال هشتمی خود را تشریح و مواضع کشورمان را در این خصوص، به اطلاع سایر اعضای برجام رسانده است.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در یک بیانیه مطبوعاتی این اقدام شورای اتحادیه اروپا را نقض صریح تعهدات اتحادیه و سه کشور اروپایی ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی توام با سوءنیت دانست.
کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ضمن محکومیت این تصمیم، آن را عملی یکجانبه، غیرقانونی و از لحاظ سیاسی غیرقابل توجیه دانست.
وی تاکید کرد: چنین اقدامی، با ادعاها و رویکرد اتحادیه و سه کشور اروپایی مبنی بر تعهد به اجرای کامل برجام مغایرت دارد.
این تحریمها، ایران را از تولید موشکهای بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای، همچنین خرید پهپادها و موشکها از ایران یا فروششان به ایران ممنوع میسازد. طبق توافق هستهای، تاریخ این تحریمها در ۱۸ اکتبر پایان مییابد. / ایسنا